شکل‌گیری ندول در غده‌ی تیروئید می‌تواند شروع تبدیل شدن به سرطان باشد

غده‌ی تیروئید در قدام حنجره و ابتدای نای قرار دارد و از دو لوب تشکیل شده که تحت کنترل غده‌ای در مغز به نام هیپوفیز است.
دکتر محمد شیرخدا، متخصص جراحی و فلوشیپ جراحی سرطان در گفت و گو با پرتال جراحان ایران با بیان این مطلوب که هیپوفیز هورمونی ترشح می‌کند که تیروئید را کنترل می کند، غده‌ی تیروئید را مسئول ترشح دو هورمون اصلی به ,T3و T4 دانست و اظهار داشت؛ این هورمون‌ها در سوخت و ساز بدن مؤثرهستند و همواره باید سطح ثابتی در خون داشته باشند که متابولیسم بدن در حد نرمال باقی بماند.

اگر این هورمون‌ها به میزان کمی ترشح شوند شرایط بیمار بر اثر پایین آمدن سوخت و ساز بدن به حدی می‌رسد که دچار ضعف، بی‌حالی و بی‌حوصلگی شده، توان بدنی‌اش کم می‌شود، در بدنش مایع جمع می‌شود، پف‌آلود شده و به طور کلی کار دستگاه‌های بدن کند می‌شود برای نمونه فرد یبوست پیدا می‌کند و در خانم‌ها قاعدگی ها دیر به دیر اتفاق می‌افتد اما اگر ترشح هورمون در اثر پُرکاری تیروئید زیاد شود علائم برعکس می‌شود؛ فرد تپش قلوب پیدا می‌کند، دچار تعریق زیاد و اضطراب می‌شود، ممکن است دچار اسهال شود و به طور کلی علائم پُرکاری تیروئید را پیدا ‌کند.

بیماری‌های تیروئید که منتج به جراحی می‌شود
دکتر محمد شیرخدا بخشی از اعمال جراحی تیروئید را به علت بیماری‌های خوش‌خیم یا بدخیم تیروئید دانست و افزود؛ اغلوب بیماری‌های خوش‌خیمی که باعث می‌شوند عمل تیروئید پیش‌ بیاید بیماری‌هایی در اثر پُرکاری تیروئید هستند ضمن این‌که تیروئید کم‌کار در مراحل بسیار نادری ممکن است منتج به عمل جراحی شود.

وی با تاکید بر این‌که اغلوب بیماری‌های خوش خیمی که به جراحی می‌رسند بیماری‌های خوش‌خیمی هستند که تظاهر آن‌ها پُرکاری تیروئید است اظهار داشت؛ این بیماری‌ها در مراحل ابتدایی با دارو کنترل می‌شوند بنابراین می‌توان گفت که در بیماری‌های بدخیم همیشه درمان اول، جراحی است اما در بیماری‌های خوش خیم ابتدا باید به درمان طبی فکر کرد و اگر درمان صورت نگرفت باید به سراغ جراحی رفت.

این فلوشیپ جراحی سرطان در گروه بیماری‌های بدخیم چهار نوع سرطان تیروئید را برشمرد که منتج به عمل می‌شوند؛ شایع‌ترین آن‌ها سرطان تیروئید از نوع پاپیلری است. نوع دیگر، سرطان تیروئید از نوع فولیکولر است. سرطان دیگر، از نوع سلول هِرتِل و نوع دیگر سلول مِدولری است.

دکتر شیرخدا به نوع دیگری از کانسر تیروئید اشاره کرد به نام آنا پلاستیک که سرطانی فوق‌العاده بدخیم است و اگر خیلی سریع تشخیص داده نشود، اغلوب پیش از درمان به دلیل سیر تند بیمار را از پا در می‌آورد.
وی اظهار داشت در کنار بیماری‌های تیروئید خوش‌خیم و بدخیم، دلیل دیگری هم برای جراحی تیروئید وجود دارد و آن این است که درغده‌ی تیروئید ندول ایجاد شود به این معنا که سلول‌های بافت تیروئید در اثر عوامل ژنتیک و ارث و عوامل محیطی تغییر شکل داده و به یک غده تبدیل ‌شوند؛ شکل‌گیری این ندول استارت تبدیل شدن به سرطان است.

دکتر شیرخدا نوع عمل جراحی تیروئید را دو شاخه‌ی کلی دانست؛ توتال تیروئید به این معنا که کل غده‌ی تیروئید برداشته شود و یا لوبکتومی و ایسمکتومی.
وی اظهار داشت؛ میان دو لوب تیروئید که در دو طرف گردن قرار دارند شکاف کوچکی قرار گرفته که ایسم تیروئید نامیده می‌شود. در عمل جراحی لوبکتومی و ایسمکتومی، یک لوب غده‌ی تیروئید به اضافه‌ی ایسم برداشته می‌شود.

در چه زمان کدام عمل جراحی صورت می‌گیرد؟
دکتر شیرخدا با بیان این مطلوب که اگر بیماری‌های خوش‌خیم یا بدخیم تیروئید برای بیمار ایجاد مشکل کرده باشد، باید همه‌ی غده‌ی تیروئید او برداشته شود افزود؛ در ندول‌هایی که احتمال تبدیل شدن به سرطانشان بالاست، بخشی از تیروئید که ندول برای آن ایجاد مشکل کرده برداشته می‌شود. آزمایش اولیه برای درمان ندول این است که با استفاده از سوزن سلول‌های ندول را نمونه‌گیری کرده و پس از مشخص شدن جنس آن تصمیم گرفته شود که لوب تیروئید که ندول در آن قرار گرفته برداشته شود یا نه و یا این‌که تیروئید اسکن شود و بر اساس آن تصمیم نهایی برای عمل جراحی تیروئید گرفته شود.

عوارض جراحی تیروئید
دکتر شیرخدا پیرامون عوارض جراحی تیروئید گفت؛ زمانی که تیروئید برداشته می‌شود غده‌ای در بدن که هورمون تیروئید ترشح کند وجود ندارد. وی با تاکید بر این نکته که فردی که این عمل را انجام داده باید تا آخر عمر خود از قرص تیروئید استفاده کند اظهار داشت؛ زمانی که نیمی از تیروئید یا یک لوب آن برداشته می‌شود، نیازی به مصرف دارو نیست چرا که همان بخش، تیروئید مورد نیاز بدن را تامین خواهد کرد.

وی با بیان این مطلوب که پشت دو لوب تیروئید و چسپیده به آن در هر طرف، دو غده به نام پاراتیروئید وجود دارد افزود؛ غدد پارا تیروئیدی هورمونی به نام پاراتورمون ترشح می‌کنند که تنظیم کلسیم خون را به عهده دارند. اگر این هورمون ترشح نشود، کلسیم جذب بدن نخواهد شد. دکتر شیرخدا تاکید کرد؛ زمانی که غده‌ی تیروئید برداشته می‌شود جراح باید مراقب باشد که به این غدد آسیبی وارد نشود که در این صورت، بیمار باید تا آخر عمر از قرص کلسیم استفاده کند.
اما به اعتقاد دکتر شیرخدا یکی دیگر از عوارض عمل جراحی تیروئید این است که ممکن است دو عصبی که در دو طرف حنجره است که به آن‌ها اعصاب راجعه‌ی حنجره گفته می‌شود دچار آسیب شوند.
این فلوشیپ جراحی سرطان افزود؛ اعصاب راجعه‌ی حنجره به تارهای صوتی عصب می‌دهند بنابراین زمان عمل تیروئید باید دقت داشت که به این اعصاب باریک و ظریف صدمه‌ای وارد نشود چرا که در این صورت، بیمار در صحبت کردن دچار مشکل خواهد شد.